Probleem of uitdaging?
‘Wonen’ voor ouderen is tegenwoordig een serieus vraagstuk. In één keer is het allemaal niet meer vanzelfsprekend, is alles een probleem en moeten we van alles. Misschien is het de toon waarin het wordt besproken die het zo zwaar maakt. Moeten we er niet gewoon een leuke bezigheid van maken met zijn allen?
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/01/15/oud-en-zelfstandig-in-2030-een-reisadvies
https://www.platform31.nl/publicaties/doorstroming-van-senioren-stimuleren-op-de-woningmarkt#
Verwarring
Je moet wel een hele koele kikker zijn om de kluts niet kwijt te raken als het gaat over ouderen en wonen. Zo’n beetje het hele leven is er op gericht om rond de 65 wel een beetje klaar te zijn met die vragen rondom het huis. De meeste hypotheken lopen tot die tijd en zijn er op gericht om dan in ieder geval geen zorgen meer te hebben over het wonen. Huurders hebben voldoende gespaard of zich op een andere manier ingedekt dat het met pensioen en AOW te doen is in het huis waar ze in wonen. En de meesten gepensioneerden hebben zich er wel bij neer gelegd dat het toch niets gaat worden met die ruime villa aan een of ander idyllisch meertje, of dat mooie Franse vakantiehuisje. De kans op die klapper in het werk, op dat ene lumineuze idee of op het gelukkige lot in de Staatsloterij is wel zo ongeveer verkeken. In ieder geval zou rond de tijd dat iemand stopt met werken de onrust met betrekking tot het wonen wel voorbij zijn. Rust in de tent, das belangrijk op die leeftijd.
Chaos
Maar helaas, niks is minder waar. Juist chaos is wat er wacht. De opvang die er vroeger was, als het langzaam aan wat minder werd, is weggevallen. De verzorgingstehuizen of rustoorden, met mooie namen als Zonnewende, Hemelrijk, Odendael werden veel te duur. De vergoeding voor het wonen bij geringe zorg werd opgeheven en dan bleken die kleine kamers in een keer een paar duizend euro te kosten. Bovendien wilde de moderne oudere die nog niet ernstig hulpbehoevend is, daar ook steeds minder graag naar toe. Het ‘langer thuis blijven wonen’ werd het credo.
Nieuwe invulling
Onder de bezielende stimulans van het ongebreidelde geloof in technologie werd met dat idee aangevangen. Domotica en robots die de krant uit de bus halen stalen de show op de beurzen en vooral de leveranciers hiervan waren dol enthousiast. Inmiddels is het stof wat neergedaald en blijkt het nog niet zo erg op te schieten met die technologie. Inmiddels is men naarstig op zoek naar nieuwe invulling van het oude idee van een verzorgingstehuis of bejaardenoord.
Mooi idee
Het lijkt erop dat de gedachte om met gelijkgestemde in de laatste levensfase een beetje bij elkaar in de buurt te blijven en wat naar elkaar om te zien de meeste kans heeft. Zij kunnen dan ook met elkaar de eenvoudige zorg voor een deel zelf regelen, bijvoorbeeld in een wijk gebonden aanpak. Mooi toch, gewoon doen! Daar hoeft niet al te dramatisch over worden gedaan. Alleen dat moet wel op tijd gebeuren, dat met elkaar iets regelen: het paard moet vóór de wagen worden gespannen. Men moet hiermee aan de slag, nog voor dat er een probleem is. Eigenlijk moeten hiervoor de mensen in het geweer komen die hier nog even niet aan (willen) denken. Maar als het een leuke bezigheid is om hiermee aan de slag te gaan en als de juiste toon gevonden wordt om hierover met de mensen in de derde levensfase in gesprek te gaan, gaat dat zeker lukken.
Maar wacht eens even……..
…. was het niet juist de bedoeling om uit het grote huis, dat niet meer nodig is, te vertrekken? Moet de doorstroming niet worden gestimuleerd. De ouderen zitten in de weg en moeten verkassen, wordt veel gehoord. Maar waarheen? Voilà, nog een probleem met het wonen voor ouderen. Wat is nu het idee? Langer thuis of juist eerder naar een andere plek. Wie het weet….
Positief
Ook dit idee, op zoek gaan naar een plaats waar de laatste jaren prettig kan worden beleefd, is in de aard van de zaak een positief activiteit. Niks chagrijnigs aan, behalve als het accuut is. Als er morgen iets geregeld moet zijn en er niets is, dan is er frustratie.
Maar dat is voor een heel groot deel van de jonge ouderen helemaal niet het geval. Voor hen kan het een leuk proces zijn om, zo mogelijk met elkaar, te gaan zoeken naar mogelijkheden. Om na te denken over de wensen voor later. Om in gesprek te gaan mensen mensen die 10 jaar voorlopen en daar eens het oor te luister leggen. Niks mis mee en leuk ook te doen.
Toon
Ook hierbij is het zaak om op tijd te beginnen en ook hierbij moet de juiste toon worden gevonden om de mensen te inspireren om hiermee aan de slag te gaan.
Geen probleem?
Is er dan geen probleem? Jazeker. De vergrijzing zal een grote impact gaan hebben. Er zijn wachtlijsten in de wijkzorg en thuiszorg en ook in de verpleegzorg is een nijpend tekort aan mensen. Er zijn steeds meer mensen die een probleem ervaren en niet op de juiste plek wonen. Met alle macht moeten deze problemen worden aangepakt.
Mindset
Maar het heeft geen zin om deze grote zorgen direct te koppelen aan het ouder worden als individueel proces en daarmee jonge ouderen, die nog geen probleem hebben, mee lastig te vallen. Het zou jammer zijn als iedereen die op een ontspannen en rustige manier met elkaar aan de slag zou willen gaan om iets te regelen voor later, dit vanuit een negatieve mindset gaat doen. Een mindset die ontstaat omdat er ook nu al mensen zijn die worden geconfronteerd met grote problemen.
Oorlog
Het zijn twee werelden in elkaars verlengde liggen, maar die niet met elkaar moeten worden vermengd. De ideeën die nodig zijn om de oorlog te winnen die momenteel woedt in de ouderenzorg, zijn van een heel andere aard dan de ideeën die nodig zijn om zo’n oorlog in de toekomst te voorkomen.
Inspiratie versus frustratie
Jonge ouderen, zonder een acuut probleem, kunnen op een ontspannen wijze met elkaar uitvogelen hoe ze het willen gaan doen later. In wijk en buurt, of anderszins. Daarvoor is wellicht inspiratie nodig om de eerste stappen te zetten, maar het is kei leuk om te doen en geeft veel energie. Tegelijkertijd is het nodig om op volle oorlogssterkte de acute problemen op te lossen. Maar het is zonde om dit allemaal op één hoop te gooien en de toon te laten bepalen door frustratie over wat er nu niet goed gaat in plaats van inspiratie over wat allemaal mogelijk is.
Prettigblijvenleven.
Augustus 2023
https://www.beteroud.nl/zelfstandig-wonen/14-woonvormen-tussen-zelfstandig-wonen-en-verpleeghuis
