Aandachtsgebieden
Kwaliteit van leven
Bij het proces van ouder worden wordt de kwaliteit van leven steeds belangrijker. “Als je maar gezond bent” wordt altijd wel gezegd, maar andere aspecten spelen ook een belangrijke rol. Bijvoorbeeld ook het gevoel van veiligheid en geborgenheid. Dit verandert en er wordt ook meer en meer waarde aan gehecht. Voor het bepalen van de kwaliteit van leven worden de domeinen van Schalock vaak gebruikt. Dit zijn: emotioneel welbevinden, persoonlijke relaties, materieel welbevinden, persoonlijke ontwikkeling, lichamelijk welbevinden, zelfbeschikking, sociale integratie, rechten. Dit zijn geen domeinen waar je morgen concreet mee aan de slag kan. In een onderzoek van JongeOuderen.nl zijn deze domeinen samen met een grote groep mensen uit de derde levensfase vertaald in aandachtsgebieden waar iedereen morgen mee aan de slag kan.
1. Financiën
Uiteraard speelt geld ook in deze levensfase een rol. Een belangrijke rol misschien wel, alhoewel dat natuurlijk sterk afhangt van de persoonlijke situatie. Simpele vragen die in het begin van deze levensfase soms opborrelen, kunnen later een bron zijn van grote zorgen. Het is slim om op tijd duidelijkheid en inzicht te verschaffen in deze zaken, zodat die onnodige zorg en onrust later kan worden voorkomen.
4. Ontspanning
In de derde levensfase is de balans tussen verplichting en ontspanning nog steeds belangrijk. Er staat immers een levensfase voor de deur van enkele tientallen jaren. En niet alles is ontspanning. Om in de derde levensfase ook nog duurzaam inzetbaar te blijven, moet in deze sfeer ook voortdurend worden gezocht naar een evenwicht. Dat wordt nog wel eens vergeten.
7. Wonen
We wonen langer thuis, dat is een gegeven. Thuis betekent vooral dat je een plek hebt die je zelf kiest en waar je het naar je zin hebt, nu en in de nabije toekomst. Slechts een klein percentage van de jonge ouderen gaat serieus met dit thema aan de slag. Vragen hierover zijn vervelend en vooruit kijken is ingewikkeld. Inspiratie en mooie voorbeelden zijn belangrijk om wonen de aandacht te geven die het verdient.
2. Sociaal netwerk
Het sociale netwerk wordt kwetsbaar in de derde levensfase. Dat is jammer, want juist in deze levensfase is dat netwerk een belangrijk fundament van het welbevinden. Dat is deels het lot. Maar deels ook een keuze. Zeker als je nog actief en onafhankelijk bent kun je nog investeren in dat netwerk. De kwetsbare plekken zoeken en die te versterken. Dat is niet alleen zinvol, maar bovenal heel erg leuk om te doen.
5. Leefstijl
Als je stopt met werken blijkt hoe groot de invloed van dat werk is op je dagelijkse routine. De kans is dan ook aanwezig dat we bij het opbouwen van een leefstijl voor de derde levensfase in een vakantiemodus terecht komen. Op zichzelf niets mis mee, maar een nieuwe gewoonte in voeding en beweging vormt zich snel en of dit ‘onbewuste scenario’ dan de beste keuze is, is te betwijfelen.
8. Mobiliteit
Mobiliteit is zo vanzelfsprekend dat we het in het dagelijks leven gewoon vergeten. Ons welzijn is zo afhankelijk van onze mobiliteit, dat het de moeite waard is om er eens bij ‘stil te staan’. Verlies aan mobiliteit is de eerste stap naar eenzaamheid. Een keer voorzichtig door de wimpers heen naar de toekomst kijken is niet veel moeite. Wat als… en hoe zou ik me daarop kunnen voorbereiden?
3. Uitdaging
Voor je het weet ben je in de derde levensfase weer allerlei zaken aan het doen waar je nou eenmaal goed in bent. Toch is het vooral een nieuwe uitdaging die ons geestelijk op de been houdt en de hersenen soepel en flexibel houdt. Het hoeft helemaal niet iets groots en meeslepends te zijn. Een uitdaging is heel erg persoonlijk, maar daarmee niet minder belangrijk.
6. Participatie
“Er toe doen…” of beter gezegd: “het gevoel hebben dat je nog een gewaarde rol speelt in de samenleving” is een diep menselijk verlangen. Als dat in een pilletje zou passen, zou 1 per dag veel schelen in gezondheid en welzijn. Maar dan wel op een manier die iemand zelf kiest en daardoor echt bij iemand past. Bewust daar naar zoeken kan een belangrijke activiteit zijn in deze levensfase.
9. Veiligheid
In de derde levensfase wordt het veiligheidsgevoel een belangrijk onderdeel van het welbevinden. Soms maken we ons echter te veel zorgen. Over diefstal en overvallen bijvoorbeeld. Dan weer zijn we veel te nonchalant, denk aan de gevaren in het verkeer of aan de cybercriminaliteit. Tegen deze achtergrond helpt het enorm als we meer bewust met dit thema bezig zijn.